Kind erkennen: Waarom, wanneer en wanneer niet (meer)

Wanneer je kind erkennen?

Je kunt je kind erkennen op drie verschillende momenten. Maar om in aanmerking hiervoor te komen, moet je aan verschillende voorwaarden voldoen:

• Je bent 16 jaar of ouder.
• Je zou met de moeder mogen trouwen (je bent geen bloedverwanten van elkaar).
• Er zijn nog geen twee wettelijke vertegenwoordigers voor het kind.
• Je staat niet onder curatele op grond van je lichamelijke of geestelijke toestand. Is dit wel het geval? Dan zul je eerst toestemming moeten vragen aan de kantonrechter.

Ook moet er toestemming komen van de moeder om je kind te erkennen. Is je kind 12 jaar of ouder? Dan moet ook de toestemming van het kind aangetoond worden. Is het kind 16 jaar of ouder? Dan is alleen de toestemming van het kind nodig.

1. Kind erkennen voor de geboorte

Wanneer je jouw kind erkent voordat het geboren is, heet dit erkenning van de ongeboren vrucht. Je kunt je kind gratis erkennen in de gemeente waar je woont. Hiervoor heb je alleen schriftelijke toestemming nodig van de moeder. Is de moeder zwanger van meer dan één kind? Dan is de erkenning geldig voor alle kinderen in de buik.

2. Kind erkennen tijdens de aangifte van geboorte

Binnen 3 dagen na de geboorte van je baby ben je verplicht aangifte te doen van de geboorte. Dit doe je in de gemeente waar je kind geboren is. Na de aangifte van geboorte geeft de ambtenaar van de burgerlijke stand de geboorteakte af.

Normaliter doe je dit samen met de moeder van je kind. Is de moeder niet in staat om erbij te zijn? Dan is schriftelijke toestemming voldoende.

3. Op een later moment je kind erkennen

Je kunt je kind altijd op een later moment erkennen. Hiervoor heb je wederom toestemming nodig. Hiervoor gelden dezelfde regels als voorheen.

• Kind tot 12 jaar: Toestemming nodig van de moeder
• Kind van 12 – 15 jaar: Toestemming nodig van de moeder en het kind
• Kind vanaf 16 jaar: Toestemming nodig van het kind.
  
  

Erkenning van kind ongedaan maken (vernietigen)

De procedure om de erkenning van het kind ongedaan te maken, mag gestart worden door de wettelijke vertegenwoordigers (moeder en erkende vader), maar ook door het kind zelf.

Toch kan een erkenning van een kind alleen vernietigd worden in bijzondere situaties. Dit is mogelijk als:

• De erkenner niet de biologische ouder is;
• de moeder niet eerlijk is geweest over de verwekker van het kind;
• of wanneer de erkenning onder dwang heeft plaatsgevonden.
  
  

De procedure om de erkenning van het kind ongedaan te maken

1. Indienen van het verzoek
   De procedure wordt gestart door een verzoek in te dienen om de erkenning ongedaan te maken (te vernietigen). Dit zogeheten verzoekschrift met benodigde stukken wordt opgesteld door je advocaat en deze dient ook het verzoek voor jou in bij de rechtbank. NB: Aan deze procedure zijn griffiekosten verbonden.
   
   De rechter bepaalt hierna wie de belanghebbenden zijn in deze procedure en informeert die over het verzoek tot vervangende toestemming. Tijdens deze procedure ben jij degene die het verzoek heeft laten indienen, de ‘verzoeker’. Iedere procedure om een erkenning ongedaan te maken ziet er anders uit. Dit is afhankelijk van verschillende factoren.
   
   Minderjarige kinderen
   Wanneer er minderjarige kinderen betrokken zijn bij de procedure wordt een bijzondere curator aangewezen door de rechtbank. Deze beschermt de belangen van kinderen tijdens het proces.
   
   Onzekerheid over vaderschap
   In sommige gevallen is er onzekerheid over het vaderschap van het kind. Om vast te stellen dat de erkenner niet de biologische vader is, kan de rechtbank opdracht geven om een DNA- of bloedonderzoek te laten doen.
   
   
2. Een zitting
   In sommige gevallen is een zitting niet nodig om de erkenning ongedaan te maken. Dit is het geval als er aan alle voorwaarden is voldaan, er een instemmingsverklaring is ingediend en de rechter geen vragen heeft. In deze situatie krijg je de schriftelijke uitspraak (beschikking) via jouw advocaat.In alle andere gevallen is er sprake van een zitting.
   
   De rechtbank zal alle betrokkenen oproepen voor de zitting (mondelinge behandeling). Je krijgt in deze oproep de datum en de locatie meegedeeld. Tijdens de zitting mag je verbaal jouw standpunt toelichten en/of kan het zijn dat de rechter nog vragen aan jou stelt.
   
   Privacy tijdens de zitting
   Alleen de rechtbank bepaalt wie er aanwezig zijn tijdens de zitting. Zittingen over verzoeken om de erkenning van een kind ongedaan te maken zijn niet openbaar. Er mogen dus geen andere personen dan op wie het betrekking heeft bij de zitting aanwezig zijn.
   
   Kinderen bij de zitting
   Als de kinderen tussen de 12 en 18 jaar oud zijn, zal de rechtbank de kinderen door middel van een brief oproepen voor een kindgesprek.
   
   
3. Uitspraak
   De uitspraak van de rechter volgt na de zitting. De rechter geeft aan wanneer je die uitspraak zal kunnen verwachten. De schriftelijke uitspraak (beschikking) ontvang je via jouw advocaat. De rechter kan twee verschillende uitspraken doen:
   
   1. Verzoek toewijzen
   Het verzoek wordt toegewezen als de rechter oordeelt dat het ongedaan maken van de erkenning (vernietiging) aan alle voorwaarden heeft voldaan.
   
   2. Verzoek afwijzen
   Als de rechter het verzoek afwijst heeft het verzoek niet voldaan aan voorwaarden of heeft de rechter geoordeeld dat het ongedaan maken van de erkenning niet in het belang is van het desbetreffende kind of kinderen.
   
   
4. Hoger beroep en cassatie
   Het kan voorkomen dat je het niet eens bent met de beslissing van de rechter. Wanneer dat het geval is, kun je in hoger beroep bij het gerechtshof. Je advocaat moet jouw bezwaren (grieven) binnen 3 maanden na de uitspraak bij het gerechtshof indienen.
   
   Mocht dat alsnog niet de gewenste situatie opleveren, dan kan je in cassatie gaan bij de Hoge Raad. Je advocaat moet dan (wederom binnen 3 maanden) een cassatie instellen. NB: dat kan enkel in situaties waarbij het recht niet goed is toegepast. Het is dan niet meer zo dat de Hoge Raad oordeelt over de feitelijke situatie.
   
   
5. Registratie bij gemeente
   Wanneer er geen hoger beroep is ingesteld, is de erkenning definitief ongedaan gemaakt (vernietigd). De rechtbank stuurt in dat geval een afschrift van de beschikking naar de burgerlijke stand. De ambtenaar bij de desbetreffende gemeente voegt de melding toe aan de geboorteakte.
   
   

Gevolgen van de vernietiging van de erkenning

Het vernietigen van ouderlijke erkenning houdt in dat je wettelijk gezien nooit als ouder van het kind erkend bent geweest. De situatie herstelt zich naar de staat van vóór de erkenning. Het kind krijgt na een vernietiging van de erkenning automatisch de geslachtsnaam van de moeder. Tevens is het kind niet meer erfgenaam van de vader en verliest zo eventueel de nationaliteit van die ouder.