Wanneer jij en je partner uit elkaar gaan met kinderen komen jullie terecht in een ingrijpende en vaak verdrietige situatie. Niet alleen heeft deze grote verandering impact op jullie eigen leven, maar ook op die van jullie kinderen.
Veel ouders zien op tegen het gesprek met de kinderen waarin ze het nieuws moeten delen. En dat is ook heel begrijpelijk. Want hoe vertel je jullie kinderen dat jullie gaan scheiden? Niet alleen waar je het over hebt, heeft een effect op jullie kinderen, maar ook wanneer je het vertelt maakt hier deel van uit. In dit blog helpen we jullie bij het voeren van dit gecompliceerde gesprek.
De volgende onderwerpen worden behandeld:
- Wanneer je je kinderen vertelt dat je gaat scheiden
- Hoe je het gesprek met je kinderen voert
- Hoe je je kinderen vertelt waarom je gaat scheiden
- Het omgaan met de reacties van je kinderen
- In hoeverre je jouw kinderen moet betrekken bij de scheiding
- Communiceren met je (ex)partner
- Hulpmiddelen voor het gesprek
- Wat we je graag willen meegeven
Wanneer je je kinderen vertelt dat je gaat scheiden
Vertel je de kinderen dat jullie gaan scheiden, maar zijn jullie nog weken/maanden bezig met het regelen van de belangrijke aspecten van de scheiding? Dan zal de mentale gezondheid van je kinderen hier erg onder lijden. Ze hebben duidelijkheid en stabiliteit nodig om als houvast te dienen aan een tijd waarin alles veranderd. Wanneer je het nieuws te vroeg brengt, kun je een bepaalde frictie veroorzaken, waar kinderen vaak niet mee om kunnen (of horen te) gaan. Ze weten dan niet wat ze kunnen verwachten. Vertel het ze dus niet te vroeg.
Anderzijds, hebben kinderen ook tijd nodig om het te begrijpen, vóórdat hun leven definitief veranderd. Houdt hier rekening mee door het nieuws uiterlijk ongeveer twee of drie weken voor de officiële scheiding te delen. In deze paar weken kunnen ze zich voorbereiden op de verandering en een begin maken met de acceptatie. Tevens hebben ze in die weken beide ouders nog beschikbaar als troost en om vragen aan te stellen.
Een specifieke tijdslijn geven over wanneer dit gesprek gevoerd moet worden is niet mogelijk. Ieder kind (en situatie) is namelijk verschillend. Maar de kinderen hebben toch een variant van duidelijkheid nodig. Zorg er dus voor dat de meeste (grote) veranderingen al in kaart zijn gebracht. Het nieuws delen maar niet in staat zijn een enkele vraag te beantwoorden, zoals over waar jullie komen te wonen of wanneer het gaat gebeuren, is absoluut niet wenselijk. Hierom hebben we in grote lijnen opgeteld wat je op z’n minst uitgestippeld moet hebben vóórdat je aan je kinderen gaat vertellen dat jullie gaan scheiden:
- De nieuwe woonsituatie
- Wanneer de kinderen bij wie zullen zijn, althans jullie ideeën daarover
- De dag wanneer het gaat gebeuren dat jullie apart gaan wonen
- School of sport veranderingen
We begrijpen natuurlijk dat je niet alles direct hebt uitgewerkt. En dat is ook niet erg. Je hoeft in dit gesprek niet antwoord te kunnen geven op alle vragen. Je kunt ze gerust vertellen dat het nog niet allemaal duidelijk is, maar dat je het ze zo snel mogelijk laat weten.
Ook interessant: Scheiden met kinderen? 8 dingen die je niet moet vergeten.
Hoe je het gesprek met je kinderen voert
Als ouders voer je het gesprek gezamenlijk, zodat je een eenheid vormt richting je kinderen. Dit ondersteunt het deel stabiliteit en duidelijkheid dat de kinderen op dat moment nodig hebben. Maar dat is soms makkelijker gezegd dan gedaan. Hoewel in sommige gevallen collectief door de ouders is besloten uit elkaar te gaan, is het vaker het geval dat één van de ouders de relatie wilde verbreken. Vaak ontstaat hierdoor een emotionele situatie voor de ouders onderling, waarbij het lastig is om deze onder controle te houden. Maar niks is verwarrender voor kinderen dan te zien dat niet beide ouders hiermee op één lijn zitten. In de ogen van kinderen blijven hun ouders gewoon ouders en zijn ze geen deelgenoot van de relatieproblemen.
Stel je eens voor. Jij bent die ouder waarbij dit nieuws zo uit het niets kwam, dat je het zelf maar lastig kunt begrijpen of accepteren. Dan is de kans groot dat je bij tijd en wijle emotioneel wordt, met name wanneer je je kinderen moet vertellen dat jullie gaan scheiden. En hoe begrijpelijk dat ook is, je kunt hiermee een schuldgevoel opwekken bij de kinderen. Die kunnen het enorm zielig vinden voor een van de ouders en schuld leggen bij de andere ouder. Dat schuldgevoel zal ze op zo’n manier raken, dat ze dat nog jaren met zich meedragen. De kinderen kunnen zich hierdoor niet comfortabel voelen om naar de andere ouder te gaan of te vertellen hoe leuk het weekend daar was. Ze krijgen het idee dat ze een kant moeten kiezen of beide ouders evenveel aandacht moeten schenken. Hiermee leg je een druk op je kinderen die niet goed voor ze is. Je kinderen moeten zich bezighouden met hun ontwikkeling en niet of het wel goed gaat met (een van) hun ouders. Daarnaast wil je natuurlijk ook voorkomen dat ze zich gedwongen voelen een kant te kiezen en het contact met de andere ouder stopzetten vanwege jou. De sporen die dat nalaat in hun verdere leven zijn niet mals.
Wat doe je als je zelf emotioneel wordt tijdens het gesprek?
Mocht je toch laten zien dat je er moeite mee hebt, leg je emoties dan kort toe. Je mag natuurlijk altijd vertellen hoe lastig je het vindt en dat je verdrietig bent om de situatie, maar benadruk direct dat het echt niet anders kan. Onthoudt dat dit het moment is voor jullie kinderen om de scheiding goed uit te leggen. Het is uiteindelijk jullie keuze om uit elkaar te gaan, niet die van jullie kinderen.
Hoe je je kinderen vertelt waarom je gaat scheiden
Tijdens het gesprek waarin je je kinderen vertelt dat je gaat scheiden zijn er een aantal punten die je in ieder geval moet benoemen. Als eerste vertel je de kinderen kort (en met woorden die voor hun begrijpelijk zijn) waarom jullie gaan scheiden. Vertel ze dat jullie niet meer verliefd op elkaar zijn en dat verliefd zijn nodig is om als ouders samen te wonen. Je wilt voorkomen dat je zegt dat je niet meer van elkaar houdt, omdat ze hierbij het idee kunnen krijgen dat jullie liefde voorwaardelijk is. Het is hierom goed om ze te vertellen dat jullie allebei evenveel van de kinderen houden en dat nooit zal veranderen.
Benadruk tevens dat het niet de schuld is van de kinderen en dat ze dit niet op kunnen lossen. Vertel je kinderen wat er allemaal gaat gebeuren, tot zover dat duidelijk is. Leg ze uit dat jullie beide voor ze blijven zorgen en hoe jullie dit in grote lijnen zien. Hiernaast wil je er ook voor zorgen dat je ze de ruimte geeft om vragen te stellen. De kans is groot dat ze willen weten of ze bijvoorbeeld hun vrienden nog kunnen zien.
Vaak is nog niet altijd alles duidelijk wanneer je je kinderen vertelt dat je gaat scheiden. Dat is ook niet erg. Sterker nog, je kunt ze hierbij de kans geven om zelf inbreng te geven in verschillende aspecten.
Merk je tijdens het gesprek dat één van de kinderen niet meer actief aan het luisteren is? Wacht dan even met het verder voeren van het gesprek. Je kind geeft hiermee aan dat die even een momentje nodig heeft.
Lees ook: Vragen die kinderen stellen aan ouders die scheiden
Het omgaan met de reacties van je kinderen
De reacties kunnen enorm verschillend zijn per kind. Waar de ene erg boos en gefrustreerd kan reageren, is een ander kind misschien wel rustig en nieuwsgierig. Houdt rekening dat alle reacties van je kinderen goed zijn en zorg dat je ze begrijpt. Als ze weg willen lopen, laat ze dan even. Ren er niet achteraan, maar ga er later samen even naartoe. Het aanhoren dat je leven gaat veranderen is natuurlijk niet niks.
In de tussentijd kunnen jullie het gesprek verder voeren met de kinderen die zijn gebleven. Die geven namelijk aan (door te blijven) dat ze wél op dat moment graag willen weten waar ze aan toe zijn. Maar dit mag je ook aan ze vragen.
Misschien willen zij liever ook wel een momentje alleen. Wanneer de eerste shock voorbij is, kun je gezamenlijk het gesprek verder voeren.
Let wel op dat je bij het troosten van je kind, je de andere ouder niet afvalt. Ook al ben je misschien boos op diegene, de situatie of had je het zelf anders gewild. Je kinderen moeten realiseren dat dit de beste optie is voor beide ouders. En dus ook voor hen.
In hoeverre je jouw kinderen moet betrekken bij de scheiding
Tijdens de scheiding kun je de kinderen betrekken bij beslissingen. Bij (bijna) iedere scheiding wordt minstens één nieuwe woning gekocht of gehuurd. Betrek ze bij het uitzoeken van meubilair, behang, kleuren, etc. Zijn je kinderen wat ouder dan 12 jaar? Dan kan je ze vragen of ze willen meedenken over grotere dingen. Ze geven dan zelf aan waar ze aan toe zijn.
Ook kun je gesprekken voeren met je kinderen op het gebied van opvoeding. Hiermee wordt niet bedoeld dat ze inspraak hebben op de manier van opvoeding, maar wel over het communiceren met (of over) de andere ouder. Benadruk bijvoorbeeld dat je graag nog hoort over de leuke dingen die ze daar meemaken.
Communiceren met je (ex)partner
In sommige situaties voelt het haast onmogelijk om met de andere ouder goede en duidelijke afspraken te maken. Dan kun je zelf nog zo goed je best doen, er is altijd kans dat de tweede partij dat niet doet. Hiervoor is het handig om een mediator in te schakelen die kan helpen bij de scheiding. Voorkom ten alle tijden dat de kinderen merken dat jullie problemen met elkaar hebben. Ga dus niet je kinderen als communicatiemiddel inzetten of passief aggresieve opmerkingen maken over de andere ouder.
Mocht je na de scheiding problemen hebben met je ex rondom het gemaakte ouderschapsplan, schakel dan een parenting coordinator in. Parenting coordination is geschikt voor gescheiden ouders, die door middel van mediation technieken worden begeleid zonder rechter. Tijdens dit traject wordt het kind centraal gezet.
Lees ook: 4 redenen om met een parenting coordinator te werken
Hulpmiddelen voor het gesprek
Om jullie zo goed mogelijk te helpen bij het voeren van dit moeilijke gesprek, adviseren we graag hulpmiddelen. Deze hulpmiddelen bieden ondersteuning in deze lastige tijd en bevorderen de gesprekken die je met jullie kinderen zult voeren.
- Villa Pinedo – Villa Pinedo is een stichting gemaakt voor en bestaande uit kinderen van gescheiden ouders. Ze bieden verschillende tools (bijvoorbeeld hun kaartenspel) Die bedoeld zijn om kinderen te begeleiden tijdens de scheiding van hun ouders.
- Boekenlijst– Wij als familierecht advocaten verzamelen graag hulpmiddelen in vorm van boeken om ouders zo goed mogelijk te ondersteunen tijdens levens veranderlijke situaties.
Wat we je graag willen meegeven
Uiteindelijk vraagt iedere situatie om zijn eigen aanpak en kun je die als ouders het beste zelf inschatten. Niemand kent jouw kinderen beter dan jullie. Toch willen we je de volgende dingen voor iedere situatie meegeven.
Wat je absoluut moet vermijden:
- Laat de kinderen geen kant kiezen
- Maak geen ruzie waar de kinderen bij zijn
- Zeg geen slechte dingen over elkaar tegen de kinderen
Wat je niet moet vergeten:
- Luister naar wat je kinderen willen
- Geef de kinderen de tijd om te wennen aan de nieuwe situatie
- De kinderen mogen van beide ouders houden
Hulp nodig bij je scheiding met kinderen? Bij VZ Advocaten zijn we gespecialiseerd in familierecht, scheidingsmediation, premarital mediation en parenting coordination. Neem vrijblijvend contact met ons op en dan kijken we graag gezamenlijk hoe we jou kunnen ondersteunen tijdens deze impactvolle situatie.
