samengesteld-gezin

Samengesteld gezin: Do’s and Don’ts

Er zijn genoeg redenen waarom je het liefst met je (nieuwe) partner wilt samenwonen. Maar is het wel zo verstandig om samen te wonen met je nieuwe partner als jij en je nieuwe lief nog thuiswonende kinderen hebben?

Maar liefst 66% van samengestelde gezinnen gaan binnen 5 jaar uit elkaar. Niet per se een getal dat samengestelde gezinnen veel hoop biedt. Ergens is het ook wel begrijpelijk, want het samenvoegen van twee verschillende gezinnen is een genuanceerd proces waarmee niet altijd op de juiste wijze wordt omgegaan. Zo zie je vaak dat de verliefde ouders voor hun eigen geluk kiezen ‘want het is nu toch mijn beurt?’. En hoewel we dat goed begrijpen, is dat makkelijker gezegd dan gedaan. In dit blog duiken we dieper in op de complexe situatie van een samengesteld gezin.

We bespreken de volgende onderwerpen:

Wel of niet samenwonen als samengesteld gezin?

Ben jij nog aan het overwegen om deze grote stap te zetten? Dan helpen we je graag met het in kaart brengen van de verschillende nuances in deze situatie. Er zijn namelijk verschillende redenen om wel of niet samen te wonen als samengesteld gezin.

Redenen om wel samen te wonen als samengesteld gezin:
  • Samenwonen met je nieuwe partner
    We begrijpen dat na een verbroken relatie er niets fijner is dan aan een nieuw hoofdstuk te beginnen met je nieuwe partner. Samen kunnen jullie elkaar ondersteunen bij het ouderschap, gezellig samen koken, eenvoudiger de gezamenlijke huishoudelijke taken tackelen, maar vooral elkaar vaker zien.
  • Financieel goedkoper
    Ook financieel gezien is het goedkoper om bij elkaar te wonen dan apart. Niet alleen in een situatie waar jullie beiden individueel huur of hypotheek betalen, maar ook qua het verdelen van de kosten voor boodschappen, vaste lasten (gas/water/licht) en abonnementen.
  • Minder heen en weer gereis
    Wat ook een groot voordeel is, is dat jullie niet meer rekening hoeven te houden met een (soms lange) reistijd naar elkaar toe. Hier bespaar je al gauw veel tijd (en geld) mee.
  • Samen een kind 
    Daarnaast kunnen we ons ook goed voorstellen dat bij het samenstellen van twee gezinnen er misschien op een nieuwe aanwinst wordt gehoopt.
 

Bovengenoemde situaties zijn vooral voor de ouders redenen om te gaan samenwonen. Maar wanneer je het over een samengesteld gezin hebt, komen daar dus ook de kinderen van beide partners bij kijken.

Redenen om niet samen te wonen als samengesteld gezin:
  • De kinderen
    Als we heel eerlijk kijken naar deze situatie, is het niet in het belang van het kind om (snel) te gaan samenwonen als samengesteld gezin. Niet alleen verander je de omgeving van een kind opnieuw, je verwacht ook van ze dat ze plots samen gaan wonen met mensen waarvoor zij niet hetzelfde gevoel hebben als jij. Houd er dus rekening mee dat een scheiding an sich voor kinderen al een enorme impact heeft, wat vaak op zichzelf al kan leiden tot een moeilijke en verdrietige tijd en bijbehorende (gedrags)problemen. Daarnaast is de kans van slagen van een samengesteld gezin gering, waarmee de kans groot is dat je de kinderen dus blootstelt aan alweer een gebroken gezin.

Hoe een samengesteld gezin slaagt: do’s en don’ts

Toch kunnen we het ons goed voorstellen dat je van mening bent dat het ook goed voor je kind kan zijn. Zo kan het zijn dat er een financiële druk wordt verlicht, waardoor je minder gestrest bent of dat je door de vermindering van het reizen meer tijd kunt vrijmaken voor je kinderen. Mocht je dus toch kiezen voor het samenvoegen van twee gezinnen, dan geven we je graag wat tips mee. Want hoe slaagt een samengesteld gezin? Om hier duidelijk inzicht in te bieden hebben we tips (de do’s) en valkuilen (de don’ts) voor samengestelde gezinnen op een rij gezet.

De do’s

  • Neem je kinderen mee in het besluit
    Zorg ervoor dat je samen met je kinderen hun wensen en verwachtingen doorneemt en leg dit terug bij je partner. Je partner is verantwoordelijk voor het gesprek met zijn eigen kinderen. Zorg er trouwens ook voor dat je dit gesprek met je kinderen alleen doet. Wanneer je nieuwe partner erbij is, vergroot je de kans dat je kinderen je niet durven te vertellen hoe ze zich hierbij voelen. Weet je niet hoe je zo’n gesprek kunt starten? Neem dan eens een kijkje bij Villa Pinedo. Zij hebben waardevolle informatie en tools die jou en je kinderen kunnen ondersteunen.

  • Goede voorbereiding
    Treed absoluut niet zonder voorbereiding deze situatie in. Ga met je partner in gesprek over hoe de gang van zaken zal zijn. Denk hierbij niet alleen aan grote aspecten, zoals hoe het geld wordt besteed, wie waar gaat slapen en hoe jullie conflicten binnen het gezin aanpakken. Maar denk ook aan subtielere aspecten, zoals een familiedag, vastigheid en vrijheid voor de kinderen.

    Je wilt daarnaast ook ten alle tijden voorkomen dat je het niet eens bent met elkaars opvoedingsstijlen. Het is ook belangrijk om te realiseren dat je kinderen je nieuwe partner niet zullen beschouwen als iemand die zeggenschap heeft over hun doen en laten. Want ‘hij/zij is mijn vader/moeder toch niet?’ Iets wat jullie hierin goed kan ondersteunen, is het maken van een stiefplan. Een stiefplan is een soortgelijk iets als een ouderschapsplan waarin je de gang van zaken vastlegt. 

    Lees ook: 15 dingen die koppels vergeten te bespreken voordat ze gaan trouwen

  • Geef het de tijd
    Neem niet alleen de tijd vóórdat je het besluit maakt om samen te gaan wonen, maar zorg er ook voor dat je tijdens en na de transitie niet verwacht dat alles direct soepel loopt. Vanaf het moment dat je het nieuws hebt aangekondigd, moet je er rekening mee houden dat niet ieder kind er even enthousiast over gaat zijn. Zorg er dus voor dat je het nieuws zo snel mogelijk aan je kinderen vertelt, maar met het samenwonen zo lang mogelijk wacht. Eenmaal in een samengesteld gezin zal je ook rekening moeten houden met minimaal een jaar als gewenningsfase.

  • Kies een samenlevingsvorm
    De kans is groot dat één of beide uit een scheiding komen, waar niet alles specifiek (genoeg) was geregeld. Dit zal ongetwijfeld voor de nodige frustraties hebben gezorgd en nu wil je niets liever dan een soortgelijke situatie voorkomen. Dat begrijpen we. Kies er dus samen voor of je verder wilt gaan op basis van een samenlevingscontract, geregistreerd partnerschap of trouwen in (beperkte) gemeenschap van goederen of onder huwelijkse voorwaarden.

    Wil je zeker zijn dat jullie op 1 lijn zitten, kies dan voor premarital mediation, waar je elkaar inzicht geeft in elkaars verwachtingen en wensen ten aanzien van jullie relatievorm. 

  • Verminder de hoeveelheid veranderingen 
    Verander zo min mogelijk in het leven van de kinderen. Probeer een mogelijkheid te creëren dat ze hun school, sport, hobby’s en/of vrienden niet hoeven achter te laten. Dit zorgt voor een vorm van vastigheid en structuur in het leven van de kinderen waaraan ze zich vast kunnen houden.

  • Maak tijd voor je eigen kinderen
    Hoewel je waarschijnlijk denkt dat je je moet focussen op het contact leggen en verbeteren van je band met de kinderen van je partner, is niets minder waar. De kinderen zelf zullen namelijk een grotere behoefte hebben aan aandacht en quality-time met hun eigen ouder. Vooral in het begin.

    Kinderen zijn in deze situatie namelijk juist bang om over het hoofd gezien te worden, met name door hun eigen vader of moeder. Het contact met de nieuwe stiefouder zal met de tijd groeien. Zorg er dus voor dat jullie naast gezamenlijke familiedagen, ook quality-time plannen met ieders eigen kinderen.

  • Financiën regelen
    Omdat je als samengesteld gezin al genoeg aan je hoofd hebt, is dit het laatste waarover je je nog druk wilt maken. Zorg er dus voor dat je samen met je partner vooraf goed doorneemt hoe het geld wordt besteed, of er een gezamenlijke (spaar)rekening wordt geopend, hoeveel zakgeld de kinderen gaan krijgen, of er spaarrekeningen voor de kinderen worden geopend, etc.

  • Betrek je ex voordat je een samengesteld gezin start
    Wanneer je ex in het leven van je kinderen is, is het enorm belangrijk om diegene erbij te betrekken. Het zijn ten slotte ook de kinderen van je ex. Zo kun je rustig een gesprek met je ex starten en vertellen wat jullie plan is. En hoewel we begrijpen dat je denkt dat je hem/haar geen verantwoording verschuldigd bent, onthoud dan dat je dit ook niet doet voor je ex. Je doet het voor je kinderen, aangezien het uitermate belangrijk is dat jullie band in goede banen verloopt tijdens dit proces.

    Heb je overigens een “lastige” ex die zich niet aan het ouderschapsplan houdt? Dan zou je parenting coordination eens kunnen overwegen.

De don’ts

  • De rol van vader of moeder proberen te vervangen
    Je nieuwe partner zal in bijna alle gevallen niet worden gezien als ouder van jouw kinderen en probeer dat ook niet te forceren. Zorg ervoor dat het duidelijk is hoe je kinderen hun nieuwe stiefouder kunnen of mogen noemen en leg ook uit aan de kinderen hoe situaties behandeld gaan worden. Wat gaat je nieuwe partner ze bijvoorbeeld wel of niet mogen vertellen? Hiermee creëer je ook duidelijkheid voor jezelf, je partner en jouw nieuwe stiefkinderen.

     

  • Je ex als logeren beschouwen
    Voor je kinderen blijft je ex hun ouder en de andere helft van de basis van hun leven. Zorg ervoor dat je dit deel van je kinderen ook respectvol benaderd en noem het dus geen ‘logeren’.

     

  • Te snel de nieuwe samenlevingsvorm aannemen
    Zoals al eerder benoemd, zorg ervoor dat je jezelf niet in deze nieuwe situatie haast. Stel het zo lang mogelijk uit om ervoor te zorgen dat je voorafgaand zo veel mogelijk hebt geregeld. Daarmee verhoog je de slagingskans van je samengestelde gezin.

     

  • Je kinderen van een eigen naar een gedeelde slaapkamer brengen
    In sommige gevallen is de situatie ernaar dat niet ieder kind een eigen slaapkamer kan hebben. Ook dit moet je goed doorspreken met je kinderen, vooral als je een besluit hebt gemaakt over wie er bij wie op de kamer moet. Onze tip hierin is wel: Houdt de kinderen van een gezin bij elkaar en verdeel ze niet op basis van leeftijd. De slaapkamer moet een plek kunnen zijn waar ze zich vertrouwd kunnen terugtrekken en ze zullen zich altijd vertrouwder voelen bij hun eigen broer of zus, dan iemand die ze (nog) niet goed kennen.

     

  • De kinderen van je partner opvoeden of voortrekken
    Het is niet erg dat de kinderen van je nieuwe partner jou niet direct in de armen vliegen. Alleen tijd zal jullie de kans bieden om samen een band op te bouwen. Totdat de kinderen dit zelf aangeven, zijn ze niet (opvoedings-gewijs gezien) jouw verantwoordelijkheid. Mocht je problemen hebben met hun gedrag of gewoontes, dan zal je het moeten bespreken met je partner en hier samen uit komen.

     

  • Je partner’s opvoeding bekritiseren
    Jullie zullen nu eenmaal je kinderen anders hebben opgevoed en zullen dat ook blijven doen. Als hierover echt problemen ontstaan, kun je hier samen over in gesprek gaan met elkaar en met de kinderen. Kinderen die uit een scheiding komen zullen volwassenere inzichten hebben dan die je van ze verwacht. Openheid en eerlijkheid is hierbij het meest waardevol.

  • Hoge verwachtingen
    We merken dat veel ouders het plaatje van een samengesteld gezien nogal rooskleurig inschatten. Toch is het realistischer om je voor te bereiden op een heuse uitdaging vol complicaties.

Waarom een samengesteld gezin zo moeilijk is

Het idee van het hebben van een ‘normaal gezin’ is zo geïndoctrineerd in onze samenleving dat het bijna moeilijk is om te zeggen of je dit uit jezelf wilt of uit gewoonte. Want ‘zo hoort het toch?’ En ook nadat eerdere pogingen tot het vormen van een gezin zijn mislukt, houden we toch deze idealiteit in ons achterhoofd. Er is een reden waarom samengestelde gezinnen zo moeilijk zijn om succesvol te laten werken.

Als kind heb je natuurlijk onvoorwaardelijke liefde voor je ouders (en andersom). Maar het komt nauwelijks voor dat je kinderen dit ook zullen krijgen voor je nieuwe partner. Want, je nieuwe lief zal nooit de rol van vader over kunnen (of mogen) nemen. Natuurlijk zijn er in iedere situatie uitzonderingen, maar normaliter is dat niet geval. De liefde zal dus altijd voorwaardelijk zijn.

En zoals we eerder hebben benoemd, veel ouders pakken de situatie niet goed aan. Zo laten ze kinderen niet meebeslissen in de grote verandering, leggen ze hun focus op de nieuwe set kinderen in plaats van hun eigen of leren ze hun nieuwe partner opeens heel anders kennen.

Ongelukkig in een samengesteld gezin?

Zelfs als je alles volgens “het boekje” hebt gedaan, kan het zijn dat het alsnog mis gaat. Je hebt het gewoon niet altijd zelf in de hand. Zoek dan hulp. Je kunt hiervoor bijvoorbeeld aankloppen bij Stiefgoed.

VZ Advocaten is gespecialiseerd in echtscheidingen, familierecht, parenting coordination, premarital mediation en scheidingsmediation. Samen zoeken we naar de beste oplossing voor jouw persoonlijke situatie.

Gerelateerde berichten

Kind erkennen: Waarom, wanneer en wanneer niet (meer)

Kind erkennen: Waarom, wanneer en wanneer niet (meer)

Het erkennen van een kind heeft twee kanten. Waar het een mooie gebeurtenis is in de meeste verhalen, kan er…
4 redenen om met een parenting coordinator te werken

4 redenen om met een parenting coordinator te werken

Wanneer jij en je ex-partner na een scheiding onenigheid met elkaar hebben of krijgen, heeft die situatie waarschijnlijk een negatieve…
Wat zijn huwelijkse voorwaarden en waarom moet je dit regelen voor je huwelijk?

Wat zijn huwelijkse voorwaarden en waarom moet je dit regelen voor je huwelijk?

Trouwen is een viering van jullie liefde, maar laten we eerlijk zijn: het leven zit vol onzekerheden. Het is daarom…